सम

See also: सं-, सम्-, सम्, स्मृ, सीमा, सोम, and सीम्

Hindi

Etymology

Inherited from Sanskrit सम (sama), from Proto-Indo-Iranian *samHás, from Proto-Indo-European *somHós (“same”). Doublet of हम (ham), a Persian borrowing. Cognate of English same.

Pronunciation

(Delhi Hindi) IPA^(key): /səm/, [sɐ̃m]

Adjective

सम • (sam) (indeclinable, Urdu spelling سم)

same
even, equal
समकोण ― samkoṇ ― right angle
homogeneous
(arithmetic) even (divisible by two)
Antonym: विषम (viṣam)

Derived terms

समकक्ष (samkakṣ)
समकोण (samkoṇ)
समतल (samtal)
समता (samtā)
समदर्शी (samdarśī)
समदृष्टि (samdŕṣṭi)
समनाम (samnām)
समभाव (sambhāv)
समभुज (sambhuj)
समवेदना (samvednā)
समीकरण (samīkraṇ)
समीकृत (samīkŕt)

Pali

Alternative forms

sama (Latin script)
𑀲𑀫 (Brahmi script)
সম (Bengali script)
සම (Sinhalese script)
သမ (Burmese script)
สม or สะมะ (Thai script)
ᩈᨾ (Tai Tham script)
ສມ or ສະມະ (Lao script)
សម (Khmer script)
𑄥𑄟 (Chakma script)

Adjective

सम

Devanagari script form of sama

Declension

Declension table of "सम" (masculine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	समो (samo)	समा (samā)
Accusative (second)	समं (samaṃ)	समे (same)
Instrumental (third)	समेन (samena)	समेहि (samehi) or समेभि (samebhi)
Dative (fourth)	समस्स (samassa) or समाय (samāya) or समत्थं (samatthaṃ)	समानं (samānaṃ)
Ablative (fifth)	समस्मा (samasmā) or समम्हा (samamhā) or समा (samā)	समेहि (samehi) or समेभि (samebhi)
Genitive (sixth)	समस्स (samassa)	समानं (samānaṃ)
Locative (seventh)	समस्मिं (samasmiṃ) or समम्हि (samamhi) or समे (same)	समेसु (samesu)
Vocative (calling)	सम (sama)	समा (samā)

Declension table of "समा" (feminine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	समा (samā)	समायो (samāyo) or समा (samā)
Accusative (second)	समं (samaṃ)	समायो (samāyo) or समा (samā)
Instrumental (third)	समाय (samāya)	समाहि (samāhi) or समाभि (samābhi)
Dative (fourth)	समाय (samāya)	समानं (samānaṃ)
Ablative (fifth)	समाय (samāya)	समाहि (samāhi) or समाभि (samābhi)
Genitive (sixth)	समाय (samāya)	समानं (samānaṃ)
Locative (seventh)	समाय (samāya) or समायं (samāyaṃ)	समासु (samāsu)
Vocative (calling)	समे (same)	समायो (samāyo) or समा (samā)

Declension table of "सम" (neuter)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	समं (samaṃ)	समानि (samāni)
Accusative (second)	समं (samaṃ)	समानि (samāni)
Instrumental (third)	समेन (samena)	समेहि (samehi) or समेभि (samebhi)
Dative (fourth)	समस्स (samassa) or समाय (samāya) or समत्थं (samatthaṃ)	समानं (samānaṃ)
Ablative (fifth)	समस्मा (samasmā) or समम्हा (samamhā) or समा (samā)	समेहि (samehi) or समेभि (samebhi)
Genitive (sixth)	समस्स (samassa)	समानं (samānaṃ)
Locative (seventh)	समस्मिं (samasmiṃ) or समम्हि (samamhi) or समे (same)	समेसु (samesu)
Vocative (calling)	सम (sama)	समानि (samāni)

Sanskrit

Alternative scripts

সম (Assamese script)
ᬲᬫ (Balinese script)
সম (Bengali script)
𑰭𑰦 (Bhaiksuki script)
𑀲𑀫 (Brahmi script)
သမ (Burmese script)
સમ (Gujarati script)
ਸਮ (Gurmukhi script)
𑌸𑌮 (Grantha script)
ꦱꦩ (Javanese script)
𑂮𑂧 (Kaithi script)
ಸಮ (Kannada script)
សម (Khmer script)
ສມ (Lao script)
സമ (Malayalam script)
ᠰᠠᠮᠠ (Manchu script)
𑘭𑘦 (Modi script)
ᠰᠠᠮᠠ᠋ (Mongolian script)
𑧍𑧆 (Nandinagari script)
𑐳𑐩 (Newa script)
ସମ (Odia script)
ꢱꢪ (Saurashtra script)
𑆱𑆩 (Sharada script)
𑖭𑖦 (Siddham script)
සම (Sinhalese script)
𑪁𑩴 (Soyombo script)
𑚨𑚢 (Takri script)
ஸம (Tamil script)
సమ (Telugu script)
สม (Thai script)
ས་མ (Tibetan script)
𑒮𑒧 (Tirhuta script)
𑨰𑨢 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *samHás (“same”), from Proto-Indo-European *somHós (“same”).

Cognate with Avestan 𐬵𐬀𐬨𐬀 (hama), Old Persian 𐏃𐎶 (h-m /⁠hama⁠/) (whence Persian (ham)), Ancient Greek ὁμός (homós, “same”), Latin similis, Old English sama (whence English same).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /sɐ.mɐ́/

(Classical) IPA^(key): /ˈs̪ɐ.mɐ/

Adjective

सम • (samá) stem

same, equal, alike
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
(with instrumental or genitive) equivalent to, like, identical to
even, smooth, flat, plain, level

Declension

Masculine a-stem declension of सम (samá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	समः samáḥ	समौ / समा¹ samaú / samā́¹	समाः / समासः¹ samā́ḥ / samā́saḥ¹
Vocative	सम sáma	समौ / समा¹ sámau / sámā¹	समाः / समासः¹ sámāḥ / sámāsaḥ¹
Accusative	समम् samám	समौ / समा¹ samaú / samā́¹	समान् samā́n
Instrumental	समेन saména	समाभ्याम् samā́bhyām	समैः / समेभिः¹ samaíḥ / samébhiḥ¹
Dative	समाय samā́ya	समाभ्याम् samā́bhyām	समेभ्यः samébhyaḥ
Ablative	समात् samā́t	समाभ्याम् samā́bhyām	समेभ्यः samébhyaḥ
Genitive	समस्य samásya	समयोः samáyoḥ	समानाम् samā́nām
Locative	समे samé	समयोः samáyoḥ	समेषु saméṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of समा (samā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	समा samā́	समे samé	समाः samā́ḥ
Vocative	समे sáme	समे sáme	समाः sámāḥ
Accusative	समाम् samā́m	समे samé	समाः samā́ḥ
Instrumental	समया / समा¹ samáyā / samā́¹	समाभ्याम् samā́bhyām	समाभिः samā́bhiḥ
Dative	समायै samā́yai	समाभ्याम् samā́bhyām	समाभ्यः samā́bhyaḥ
Ablative	समायाः / समायै² samā́yāḥ / samā́yai²	समाभ्याम् samā́bhyām	समाभ्यः samā́bhyaḥ
Genitive	समायाः / समायै² samā́yāḥ / samā́yai²	समयोः samáyoḥ	समानाम् samā́nām
Locative	समायाम् samā́yām	समयोः samáyoḥ	समासु samā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of सम (samá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	समम् samám	समे samé	समानि / समा¹ samā́ni / samā́¹
Vocative	सम sáma	समे sáme	समानि / समा¹ sámāni / sámā¹
Accusative	समम् samám	समे samé	समानि / समा¹ samā́ni / samā́¹
Instrumental	समेन saména	समाभ्याम् samā́bhyām	समैः / समेभिः¹ samaíḥ / samébhiḥ¹
Dative	समाय samā́ya	समाभ्याम् samā́bhyām	समेभ्यः samébhyaḥ
Ablative	समात् samā́t	समाभ्याम् samā́bhyām	समेभ्यः samébhyaḥ
Genitive	समस्य samásya	समयोः samáyoḥ	समानाम् samā́nām
Locative	समे samé	समयोः samáyoḥ	समेषु saméṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

Assamese: সোঁ (xü̃, “right”)
Maharastri Prakrit: 𑀲𑀫 (sama)
Pali: sama
Sauraseni Prakrit: 𑀲𑀫 (sama)
- Braj: सौं (sa͠u)
- ? Hindustani:
  - Hindi: से (se)
  - Urdu: سے (se)
Punjabi: ਸਮ (sam)

Borrowed terms

→ Indonesian: sama (“same, equal”)
→ Malay: sama (“same, equal”)

References

Monier Williams (1899) “सम”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1152/1.
Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎ (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 703

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.