लक्ष

See also: लक्षं, लक्ष्, and लाक्षा

Sanskrit

**Sanskrit numbers ^(edit)**
← 100	← 10,000	१००००० 100,000	1,000,000 (10⁶) → ^{[a], [b]}	100,000,000 (10⁸) →
Cardinal: लक्ष (lakṣa)

Alternative scripts

লক্ষ (Assamese script)
ᬮᬓ᭄ᬱ (Balinese script)
লক্ষ (Bengali script)
𑰩𑰎𑰿𑰬 (Bhaiksuki script)
𑀮𑀓𑁆𑀱 (Brahmi script)
လက္ၑ (Burmese script)
લક્ષ (Gujarati script)
ਲਕ੍ਸ਼ (Gurmukhi script)
𑌲𑌕𑍍𑌷 (Grantha script)
ꦭꦏ꧀ꦰ (Javanese script)
𑂪𑂍𑂹𑂭 (Kaithi script)
ಲಕ್ಷ (Kannada script)
លក្ឞ (Khmer script)
ລກ຺ຩ (Lao script)
ലക്ഷ (Malayalam script)
ᠯᠠᡬᢢᠠ (Manchu script)
𑘩𑘎𑘿𑘬 (Modi script)
ᠯᠠᢉᢔᠠ᠋ (Mongolian script)
𑧉𑦮𑧠𑧌 (Nandinagari script)
𑐮𑐎𑑂𑐲 (Newa script)
ଲକ୍ଷ (Odia script)
ꢭꢒ꣄ꢰ (Saurashtra script)
𑆬𑆑𑇀𑆰 (Sharada script)
𑖩𑖎𑖿𑖬 (Siddham script)
ලක්‍ෂ (Sinhalese script)
𑩽𑩜 𑪙𑪀 (Soyombo script)
𑚥𑚊𑚶 (Takri script)
லக்ஷ (Tamil script)
లక్ష (Telugu script)
ลกฺษ (Thai script)
ལ་ཀྵ (Tibetan script)
𑒪𑒏𑓂𑒭 (Tirhuta script)
𑨬𑨋𑩇𑨯 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root लक्ष् (lakṣ).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /lɐk.ʂɐ́/
(Classical) IPA^(key): /ˈl̪ɐk.ʂɐ/

Noun

लक्ष • (lakṣá) stem, m or n

a mark, sign, token; a mark to aim at, target, butt, aim, object, prey, prize
आकाशे लक्षम्-बन्ध् ― ākāśe lakṣam-bandh ― to fix the gaze vaguely on space, look into space as if at some object barely visible in the distance
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.12.4:
  येने॒मा विश्वा॒ च्यव॑ना कृ॒तानि॒ यो दासं॒ वर्ण॒मध॑रं॒ गुहाकः॑ ।
  श्व॒घ्नीव॒ यो जि॑गी॒वां ल॒क्षमाद॑द॒र्यः पु॒ष्टानि॒ स ज॑नास॒ इंद्रः॑ ॥
  yénemā́ víśvā cyávanā kṛtā́ni yó dā́saṃ várṇamádharaṃ gúhā́kaḥ.
  śvaghnī́va yó jigīvā́ṃ lakṣámā́dadaryáḥ puṣṭā́ni sá janāsa íṃdraḥ.
  1896 translation by Ralph T. H. Griffith
  By whom this universe was made to tremble, who chased away the humbled brood of demons,
  Who, like a gambler gathering his winnings seized the foe's riches, He, O men, is Indra.
appearance, show, pretence
a kind of citron
- Lexicographers, Various Works
a pearl
- Lexicographers, Various Works

Declension

Masculine a-stem declension of लक्ष (lakṣá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	लक्षः lakṣáḥ	लक्षौ / लक्षा¹ lakṣaú / lakṣā́¹	लक्षाः / लक्षासः¹ lakṣā́ḥ / lakṣā́saḥ¹
Vocative	लक्ष lákṣa	लक्षौ / लक्षा¹ lákṣau / lákṣā¹	लक्षाः / लक्षासः¹ lákṣāḥ / lákṣāsaḥ¹
Accusative	लक्षम् lakṣám	लक्षौ / लक्षा¹ lakṣaú / lakṣā́¹	लक्षान् lakṣā́n
Instrumental	लक्षेण lakṣéṇa	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षैः / लक्षेभिः¹ lakṣaíḥ / lakṣébhiḥ¹
Dative	लक्षाय lakṣā́ya	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Ablative	लक्षात् lakṣā́t	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Genitive	लक्षस्य lakṣásya	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षाणाम् lakṣā́ṇām
Locative	लक्षे lakṣé	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षेषु lakṣéṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of लक्ष (lakṣá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	लक्षम् lakṣám	लक्षे lakṣé	लक्षाणि / लक्षा¹ lakṣā́ṇi / lakṣā́¹
Vocative	लक्ष lákṣa	लक्षे lákṣe	लक्षाणि / लक्षा¹ lákṣāṇi / lákṣā¹
Accusative	लक्षम् lakṣám	लक्षे lakṣé	लक्षाणि / लक्षा¹ lakṣā́ṇi / lakṣā́¹
Instrumental	लक्षेण lakṣéṇa	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षैः / लक्षेभिः¹ lakṣaíḥ / lakṣébhiḥ¹
Dative	लक्षाय lakṣā́ya	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Ablative	लक्षात् lakṣā́t	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Genitive	लक्षस्य lakṣásya	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षाणाम् lakṣā́ṇām
Locative	लक्षे lakṣé	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षेषु lakṣéṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

लक्ष • (lakṣá) stem

a lakh, one hundred thousand
- c. 800 BCE, Yājñavalkya
- c. 300 CE, Harivaṃśa

Declension

Masculine a-stem declension of लक्ष (lakṣá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	लक्षः lakṣáḥ	लक्षौ / लक्षा¹ lakṣaú / lakṣā́¹	लक्षाः / लक्षासः¹ lakṣā́ḥ / lakṣā́saḥ¹
Vocative	लक्ष lákṣa	लक्षौ / लक्षा¹ lákṣau / lákṣā¹	लक्षाः / लक्षासः¹ lákṣāḥ / lákṣāsaḥ¹
Accusative	लक्षम् lakṣám	लक्षौ / लक्षा¹ lakṣaú / lakṣā́¹	लक्षान् lakṣā́n
Instrumental	लक्षेण lakṣéṇa	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षैः / लक्षेभिः¹ lakṣaíḥ / lakṣébhiḥ¹
Dative	लक्षाय lakṣā́ya	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Ablative	लक्षात् lakṣā́t	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Genitive	लक्षस्य lakṣásya	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षाणाम् lakṣā́ṇām
Locative	लक्षे lakṣé	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षेषु lakṣéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of लक्षा (lakṣā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	लक्षा lakṣā	लक्षे lakṣe	लक्षाः lakṣāḥ
Vocative	लक्षे lakṣe	लक्षे lakṣe	लक्षाः lakṣāḥ
Accusative	लक्षाम् lakṣām	लक्षे lakṣe	लक्षाः lakṣāḥ
Instrumental	लक्षया / लक्षा¹ lakṣayā / lakṣā¹	लक्षाभ्याम् lakṣābhyām	लक्षाभिः lakṣābhiḥ
Dative	लक्षायै lakṣāyai	लक्षाभ्याम् lakṣābhyām	लक्षाभ्यः lakṣābhyaḥ
Ablative	लक्षायाः / लक्षायै² lakṣāyāḥ / lakṣāyai²	लक्षाभ्याम् lakṣābhyām	लक्षाभ्यः lakṣābhyaḥ
Genitive	लक्षायाः / लक्षायै² lakṣāyāḥ / lakṣāyai²	लक्षयोः lakṣayoḥ	लक्षाणाम् lakṣāṇām
Locative	लक्षायाम् lakṣāyām	लक्षयोः lakṣayoḥ	लक्षासु lakṣāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of लक्ष (lakṣá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	लक्षम् lakṣám	लक्षे lakṣé	लक्षाणि / लक्षा¹ lakṣā́ṇi / lakṣā́¹
Vocative	लक्ष lákṣa	लक्षे lákṣe	लक्षाणि / लक्षा¹ lákṣāṇi / lákṣā¹
Accusative	लक्षम् lakṣám	लक्षे lakṣé	लक्षाणि / लक्षा¹ lakṣā́ṇi / lakṣā́¹
Instrumental	लक्षेण lakṣéṇa	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षैः / लक्षेभिः¹ lakṣaíḥ / lakṣébhiḥ¹
Dative	लक्षाय lakṣā́ya	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Ablative	लक्षात् lakṣā́t	लक्षाभ्याम् lakṣā́bhyām	लक्षेभ्यः lakṣébhyaḥ
Genitive	लक्षस्य lakṣásya	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षाणाम् lakṣā́ṇām
Locative	लक्षे lakṣé	लक्षयोः lakṣáyoḥ	लक्षेषु lakṣéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

Ardhamagadhi Prakrit: 𑀮𑀓𑁆𑀔 (lakkha)
Magadhi Prakrit: 𑀮𑀓𑁆𑀔 (lakkha)
- Assamese: লাখ (lakh)
- Bengali: লাখ (lakh)
- Sylheti: ꠟꠣꠈ (laxó)
Maharastri Prakrit: 𑀮𑀓𑁆𑀔 (lakkha)
- Old Marathi: लख (lakha), लाख (lākha)
  - Marathi: लाख (lākh)
Pali: lakkha
- → Old Khmer: [script needed] (lakkha)
  - Khmer: លក្ខ (lĕək)
  - → Lao: ລັກຂະ (lak kha)
  - → Thai: หลัก (làk)
Sauraseni Prakrit: 𑀮𑀓𑁆𑀔 (lakkha)
- Gujarati: લાખ (lākh)
- Hindi: लाख (lākh)/Urdu: لاکھ (lākh)
  - → English: lakh, lac
  - → Pashto: لک (lak)
  - → Persian: لک (lak)
  - → Swahili: laki
- Nepali: लाख (lākh)
- Punjabi: ਲੱਖ (lakkha)/Punjabi: لکّھ (lakkha)
- Sindhi: لَڪُ (lakhu)
→ Kannada: ಲಕ್ಷ (lakṣa), ಲಕ್ಕ (lakka)
→ Middle Chinese: 洛叉 (MC lak tsrhea|tsrhae)
- Chinese: 洛叉
- Japanese: 洛叉 (らくしゃ, rakusha)
→ Old Javanese: [script needed] (lakṣa)
- Javanese: ꦊꦏ꧀ꦱ (leksa)
- → Balinese: ᬮᬓ᭄ᬱ (lakṣa)
→ Old Malay: [script needed] (laksa)
- Classical Malay: لقسا (laksa)
  - Malay: laksa
    - Indonesian: laksa
  - → Cebuano: laksa
  - → Hiligaynon: láksà
  - → Ilocano: laksa
  - → Maranao: laksa'
  - → Maguindanao: laksa
  - → Old Tagalog: ᜎᜃ᜔ᜐ (laksa)
    - Tagalog: laksâ
  - → Yami: laksa
  - → West Coast Bajau: laksa'
→ Old Mon:
- → Mon: လက်
→ Old Tamil:
- Tamil: லட்சம் (laṭcam), லக்ஷம் (lakṣam), இலட்சம் (ilaṭcam)
→ Sinhalese: ලක්ෂය (lakṣaya)
→ Telugu: లక్ష (lakṣa)

References

Monier Williams (1899) “लक्ष”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0891.
Mayrhofer, Manfred (1996) “lakṣá”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎ (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 472

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.