भद्र
Sanskrit
    
    Alternative scripts
    
Alternative scripts
- ভদ্ৰ (Assamese script)
 - ᬪᬤ᭄ᬭ (Balinese script)
 - ভদ্র (Bengali script)
 - 𑰥𑰟𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
 - 𑀪𑀤𑁆𑀭 (Brahmi script)
 - ဘဒြ (Burmese script)
 - ભદ્ર (Gujarati script)
 - ਭਦ੍ਰ (Gurmukhi script)
 - 𑌭𑌦𑍍𑌰 (Grantha script)
 - ꦨꦢꦿ (Javanese script)
 - 𑂦𑂠𑂹𑂩 (Kaithi script)
 - ಭದ್ರ (Kannada script)
 - ភទ្រ (Khmer script)
 - ຠທ຺ຣ (Lao script)
 - ഭദ്ര (Malayalam script)
 - ᢨᠠᡩᡵᠠ (Manchu script)
 - 𑘥𑘟𑘿𑘨 (Modi script)
 - ᠪᠾᠠᢑᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
 - 𑧅𑦿𑧠𑧈 (Nandinagari script)
 - 𑐨𑐡𑑂𑐬 (Newa script)
 - ଭଦ୍ର (Odia script)
 - ꢩꢣ꣄ꢬ (Saurashtra script)
 - 𑆨𑆢𑇀𑆫 (Sharada script)
 - 𑖥𑖟𑖿𑖨 (Siddham script)
 - භද්ර (Sinhalese script)
 - 𑩳𑩭 𑪙𑩼 (Soyombo script)
 - 𑚡𑚛𑚶𑚤 (Takri script)
 - ப⁴த்³ர (Tamil script)
 - భద్ర (Telugu script)
 - ภทฺร (Thai script)
 - བྷ་དྲ (Tibetan script)
 - 𑒦𑒠𑓂𑒩 (Tirhuta script)
 - 𑨡𑨛𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
 
Etymology
    
From Proto-Indo-Iranian *bʰadrás (“auspicious, fortunate, happy”), from Proto-Indo-European *bʰn̥d-ró-s, from the root *bʰend- (“to be happy, glad”).[1][2] Cognate with Avestan 𐬵𐬎𐬠𐬀𐬜𐬭𐬀 (hubaδra, “fortunate”). Alternatively, Proto-Indo-Iranian *bʰadrás has been connected to Proto-Germanic *batizô (“better”), from a Proto-Indo-European root *bʰed-.[3]
Adjective
    
भद्र • (bhadrá) stem
- blessed, auspicious, fortunate, prosperous, happy
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.89.1:
- आ नो॑ भ॒द्राः क्रत॑वो यन्तु वि॒श्वतोऽद॑ब्धासो॒ अप॑रीतास उ॒द्भिद॑:।
दे॒वा नो॒ यथा॒ सद॒मिद्वृ॒धे अस॒न्नप्रा॑युवो रक्षि॒तारो॑ दि॒वेदि॑वे॥- ā́ no bhadrā́ḥ krátavo yantu viśvátóʼdabdhāso áparītāsa udbhída:.
devā́ no yáthā sádamídvṛdhé ásannáprāyuvo rakṣitā́ro divédive. - May auspicious works, unmolested, unimpeded, and subversive of foes, come to us from every quarter; may the gods, turning not away from us, but granting us protection day by day, be ever with us for our advancement.
 
 - ā́ no bhadrā́ḥ krátavo yantu viśvátóʼdabdhāso áparītāsa udbhída:.
 
 - आ नो॑ भ॒द्राः क्रत॑वो यन्तु वि॒श्वतोऽद॑ब्धासो॒ अप॑रीतास उ॒द्भिद॑:।
 
 - good, gracious, friendly, kind
 - excellent, fair, beautiful, lovely, pleasant, dear
 
Declension
    
| Masculine a-stem declension of भद्र (bhadrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | भद्रः bhadráḥ  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhadraú / bhadrā́¹  | 
भद्राः / भद्रासः¹ bhadrā́ḥ / bhadrā́saḥ¹  | 
| Vocative | भद्र bhádra  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhádrau / bhádrā¹  | 
भद्राः / भद्रासः¹ bhádrāḥ / bhádrāsaḥ¹  | 
| Accusative | भद्रम् bhadrám  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhadraú / bhadrā́¹  | 
भद्रान् bhadrā́n  | 
| Instrumental | भद्रेण bhadréṇa  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रैः / भद्रेभिः¹ bhadraíḥ / bhadrébhiḥ¹  | 
| Dative | भद्राय bhadrā́ya  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Ablative | भद्रात् bhadrā́t  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Genitive | भद्रस्य bhadrásya  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्राणाम् bhadrā́ṇām  | 
| Locative | भद्रे bhadré  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्रेषु bhadréṣu  | 
| Notes | 
  | ||
| Feminine ā-stem declension of भद्रा (bhadrā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | भद्रा bhadrā́  | 
भद्रे bhadré  | 
भद्राः bhadrā́ḥ  | 
| Vocative | भद्रे bhádre  | 
भद्रे bhádre  | 
भद्राः bhádrāḥ  | 
| Accusative | भद्राम् bhadrā́m  | 
भद्रे bhadré  | 
भद्राः bhadrā́ḥ  | 
| Instrumental | भद्रया / भद्रा¹ bhadráyā / bhadrā́¹  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्राभिः bhadrā́bhiḥ  | 
| Dative | भद्रायै bhadrā́yai  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्राभ्यः bhadrā́bhyaḥ  | 
| Ablative | भद्रायाः / भद्रायै² bhadrā́yāḥ / bhadrā́yai²  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्राभ्यः bhadrā́bhyaḥ  | 
| Genitive | भद्रायाः / भद्रायै² bhadrā́yāḥ / bhadrā́yai²  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्राणाम् bhadrā́ṇām  | 
| Locative | भद्रायाम् bhadrā́yām  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्रासु bhadrā́su  | 
| Notes | 
  | ||
| Neuter a-stem declension of भद्र (bhadrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | भद्रम् bhadrám  | 
भद्रे bhadré  | 
भद्राणि / भद्रा¹ bhadrā́ṇi / bhadrā́¹  | 
| Vocative | भद्र bhádra  | 
भद्रे bhádre  | 
भद्राणि / भद्रा¹ bhádrāṇi / bhádrā¹  | 
| Accusative | भद्रम् bhadrám  | 
भद्रे bhadré  | 
भद्राणि / भद्रा¹ bhadrā́ṇi / bhadrā́¹  | 
| Instrumental | भद्रेण bhadréṇa  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रैः / भद्रेभिः¹ bhadraíḥ / bhadrébhiḥ¹  | 
| Dative | भद्राय bhadrā́ya  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Ablative | भद्रात् bhadrā́t  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Genitive | भद्रस्य bhadrásya  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्राणाम् bhadrā́ṇām  | 
| Locative | भद्रे bhadré  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्रेषु bhadréṣu  | 
| Notes | 
  | ||
Declension
    
| Neuter a-stem declension of भद्र (bhadrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | भद्रम् bhadrám  | 
भद्रे bhadré  | 
भद्राणि / भद्रा¹ bhadrā́ṇi / bhadrā́¹  | 
| Vocative | भद्र bhádra  | 
भद्रे bhádre  | 
भद्राणि / भद्रा¹ bhádrāṇi / bhádrā¹  | 
| Accusative | भद्रम् bhadrám  | 
भद्रे bhadré  | 
भद्राणि / भद्रा¹ bhadrā́ṇi / bhadrā́¹  | 
| Instrumental | भद्रेण bhadréṇa  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रैः / भद्रेभिः¹ bhadraíḥ / bhadrébhiḥ¹  | 
| Dative | भद्राय bhadrā́ya  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Ablative | भद्रात् bhadrā́t  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Genitive | भद्रस्य bhadrásya  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्राणाम् bhadrā́ṇām  | 
| Locative | भद्रे bhadré  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्रेषु bhadréṣu  | 
| Notes | 
  | ||
Descendants
    
- Paisaci Prakrit:
- Punjabi: ਭੱਦਰ (bhaddar)
 
 - Pali: bhadda
 
Declension
    
| Masculine a-stem declension of भद्र (bhadrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | भद्रः bhadráḥ  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhadraú / bhadrā́¹  | 
भद्राः / भद्रासः¹ bhadrā́ḥ / bhadrā́saḥ¹  | 
| Vocative | भद्र bhádra  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhádrau / bhádrā¹  | 
भद्राः / भद्रासः¹ bhádrāḥ / bhádrāsaḥ¹  | 
| Accusative | भद्रम् bhadrám  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhadraú / bhadrā́¹  | 
भद्रान् bhadrā́n  | 
| Instrumental | भद्रेण bhadréṇa  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रैः / भद्रेभिः¹ bhadraíḥ / bhadrébhiḥ¹  | 
| Dative | भद्राय bhadrā́ya  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Ablative | भद्रात् bhadrā́t  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Genitive | भद्रस्य bhadrásya  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्राणाम् bhadrā́ṇām  | 
| Locative | भद्रे bhadré  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्रेषु bhadréṣu  | 
| Notes | 
  | ||
Proper noun
    
भद्र • (bhadrá) stem, m
Declension
    
| Masculine a-stem declension of भद्र (bhadrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | भद्रः bhadráḥ  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhadraú / bhadrā́¹  | 
भद्राः / भद्रासः¹ bhadrā́ḥ / bhadrā́saḥ¹  | 
| Vocative | भद्र bhádra  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhádrau / bhádrā¹  | 
भद्राः / भद्रासः¹ bhádrāḥ / bhádrāsaḥ¹  | 
| Accusative | भद्रम् bhadrám  | 
भद्रौ / भद्रा¹ bhadraú / bhadrā́¹  | 
भद्रान् bhadrā́n  | 
| Instrumental | भद्रेण bhadréṇa  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रैः / भद्रेभिः¹ bhadraíḥ / bhadrébhiḥ¹  | 
| Dative | भद्राय bhadrā́ya  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Ablative | भद्रात् bhadrā́t  | 
भद्राभ्याम् bhadrā́bhyām  | 
भद्रेभ्यः bhadrébhyaḥ  | 
| Genitive | भद्रस्य bhadrásya  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्राणाम् bhadrā́ṇām  | 
| Locative | भद्रे bhadré  | 
भद्रयोः bhadráyoḥ  | 
भद्रेषु bhadréṣu  | 
| Notes | 
  | ||
References
    
- Mayrhofer, Manfred (1996) “bhadrá”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 244
 - Rix, Helmut, editor (2001), “*bʰend-1”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 75
 - Kroonen, Guus (2013) “batiz”, in Etymological Dictionary of Proto-Germanic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 11), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 55
 
Further reading
    
- Monier Williams (1899) “भद्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0745.
 
    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.