चिनोति
Sanskrit
    
    Alternative forms
    
Alternative scripts
- চিনোতি (Assamese script)
 - ᬘᬶᬦᭀᬢᬶ (Balinese script)
 - চিনোতি (Bengali script)
 - 𑰓𑰰𑰡𑰺𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
 - 𑀘𑀺𑀦𑁄𑀢𑀺 (Brahmi script)
 - စိနောတိ (Burmese script)
 - ચિનોતિ (Gujarati script)
 - ਚਿਨੋਤਿ (Gurmukhi script)
 - 𑌚𑌿𑌨𑍋𑌤𑌿 (Grantha script)
 - ꦕꦶꦤꦺꦴꦠꦶ (Javanese script)
 - 𑂒𑂱𑂢𑂷𑂞𑂱 (Kaithi script)
 - ಚಿನೋತಿ (Kannada script)
 - ចិនោតិ (Khmer script)
 - ຈິໂນຕິ (Lao script)
 - ചിനോതി (Malayalam script)
 - ᢜᡳᠨᠣᢠᡳ (Manchu script)
 - 𑘓𑘱𑘡𑘻𑘝𑘱 (Modi script)
 - ᢋᠢᠨᠣᠸᠠᢐᠢ (Mongolian script)
 - 𑦳𑧒𑧁𑧜𑦽𑧒 (Nandinagari script)
 - 𑐔𑐶𑐣𑑀𑐟𑐶 (Newa script)
 - ଚିନୋତି (Odia script)
 - ꢗꢶꢥꣂꢡꢶ (Saurashtra script)
 - 𑆖𑆴𑆤𑆾𑆠𑆴 (Sharada script)
 - 𑖓𑖰𑖡𑖺𑖝𑖰 (Siddham script)
 - චිනොති (Sinhalese script)
 - 𑩡𑩑𑩯𑩕𑩫𑩑 (Soyombo script)
 - 𑚏𑚮𑚝𑚴𑚙𑚮 (Takri script)
 - சிநோதி (Tamil script)
 - చినోతి (Telugu script)
 - จิโนติ (Thai script)
 - ཙི་ནོ་ཏི (Tibetan script)
 - 𑒔𑒱𑒢𑒼𑒞𑒱 (Tirhuta script)
 - 𑨣𑨁𑨝𑨆𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
 
Etymology
    
Inherited from Proto-Indo-Aryan *činóti, from Proto-Indo-Iranian *čináwti, from Proto-Indo-European *kʷi-néw-ti ~ *kʷi-nw-énti. Cognate with Ancient Greek τίνω (tínō).
Verb
    
चिनोति • (cinóti) third-singular present indicative (root चि, class 5)
Conjugation
    
| Present: चिनोति (cinóti), चिनुते (cinuté) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | ||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
| Indicative | |||||||
| Third | चिनोति cinóti  | 
चिनुतः cinutáḥ  | 
चिन्वन्ति cinvánti  | 
चिनुते cinuté  | 
चिन्वाते cinvā́te  | 
चिन्वते cinváte  | |
| Second | चिनोषि cinóṣi  | 
चिनुथः cinutháḥ  | 
चिनुथ cinuthá  | 
चिनुषे cinuṣé  | 
चिन्वाथे cinvā́the  | 
चिनुध्वे cinudhvé  | |
| First | चिनोमि cinómi  | 
चिन्वः / चिनुवः cinváḥ / cinuváḥ  | 
चिन्मः / चिनुमः cinmáḥ / cinumáḥ  | 
चिन्वे cinvé  | 
चिन्वहे / चिनुवहे cinváhe / cinuváhe  | 
चिन्महे / चिनुमहे cinmáhe / cinumáhe  | |
| Imperative | |||||||
| Third | चिनोतु cinótu  | 
चिनुताम् cinutā́m  | 
चिन्वन्तु cinvántu  | 
चिनुताम् cinutā́m  | 
चिन्वाताम् cinvā́tām  | 
चिन्वताम् cinvátām  | |
| Second | चिनु / चिनुहि¹ cinú / cinuhí¹  | 
चिनुतम् cinutám  | 
चिनुत cinutá  | 
चिनुष्व cinuṣvá  | 
चिन्वाथाम् cinvā́thām  | 
चिनुध्वम् cinudhvám  | |
| First | चिनवानि cinávāni  | 
चिनवाव cinávāva  | 
चिनवाम cinávāma  | 
चिनवै cinávai  | 
चिनवावहै cinávāvahai  | 
चिनवामहै cinávāmahai  | |
| Optative/Potential | |||||||
| Third | चिनुयात् cinuyā́t  | 
चिनुयाताम् cinuyā́tām  | 
चिनुयुः cinuyúḥ  | 
चिन्वीत cinvītá  | 
चिन्वीयाताम् cinvīyā́tām  | 
चिन्वीरन् cinvīrán  | |
| Second | चिनुयाः cinuyā́ḥ  | 
चिनुयातम् cinuyā́tam  | 
चिनुयात cinuyā́ta  | 
चिन्वीथाः cinvīthā́ḥ  | 
चिन्वीयाथाम् cinvīyā́thām  | 
चिन्वीध्वम् cinvīdhvám  | |
| First | चिनुयाम् cinuyā́m  | 
चिनुयाव cinuyā́va  | 
चिनुयाम cinuyā́ma  | 
चिन्वीय cinvīyá  | 
चिन्वीवहि cinvīváhi  | 
चिन्वीमहि cinvīmáhi  | |
| Participles | |||||||
| चिन्वत् cinvát  | 
चिन्वान cinvāná  | ||||||
| Notes | 
  | ||||||
| Imperfect: अचिनोत् (ácinot), अचिनुत (ácinuta) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Mediopassive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अचिनोत् ácinot  | 
अचिनुताम् ácinutām  | 
अचिन्वन् ácinvan  | 
अचिनुत ácinuta  | 
अचिन्वाताम् ácinvātām  | 
अचिन्वत ácinvata  | 
| Second | अचिनोः ácinoḥ  | 
अचिनुतम् ácinutam  | 
अचिनुत ácinuta  | 
अचिनुथाः ácinuthāḥ  | 
अचिन्वाथाम् ácinvāthām  | 
अचिनुध्वम् ácinudhvam  | 
| First | अचिनवम् ácinavam  | 
अचिन्व / अचिनुव ácinva / ácinuva  | 
अचिन्म / अचिनुम ácinma / ácinuma  | 
अचिन्वि ácinvi  | 
अचिन्वहि / अचिनुवहि ácinvahi / ácinuvahi  | 
अचिन्महि / अचिनुमहि ácinmahi / ácinumahi  | 
Descendants
    
- Maharastri Prakrit: 𑀘𑀺𑀦𑀇 (cinaï)
- Marathi: चिणणे (ciṇṇe)
 
 - Pali: cunāti
 - Sauraseni Prakrit: 𑀘𑀺𑀦𑀤𑀺 (cinadi)
 
With u from गुफति (guphati, “string together”), तुन्न (tunna, “struck, goaded”), or *𑀯𑀼𑀡𑀤𑀺 (*vuṇadi) (from वे (ve)):
- Sauraseni Prakrit: 𑀘𑀼𑀡𑀤𑀺 (cuṇadi)
- Hindustani:
- Hindi: चुनना (cunnā)
 - Urdu: چننا
 
 - Punjabi: ਚੁਣਨਾ (cuṇnā)
 - Nepali: चुन्नु (cunnu)
 
 - Hindustani:
 
References
    
- Monier Williams (1899) “चिनोति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 394.
 - Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “cinṓti”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
 
    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.