कंस

Sanskrit

Alternative scripts

কংস (Assamese script)
ᬓᬂᬲ (Balinese script)
কংস (Bengali script)
𑰎𑰽𑰭 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀁𑀲 (Brahmi script)
ကံသ (Burmese script)
કંસ (Gujarati script)
ਕਂਸ (Gurmukhi script)
𑌕𑌂𑌸 (Grantha script)
ꦏꦁꦱ (Javanese script)
𑂍𑂁𑂮 (Kaithi script)
ಕಂಸ (Kannada script)
កំស (Khmer script)
ກໍສ (Lao script)
കംസ (Malayalam script)
ᢀ᠋ᡬᠠᠰ᠌ᠠ (Manchu script)
𑘎𑘽𑘭 (Modi script)
ᢀ᠋ᢉᠠᠰᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦮𑧞𑧍 (Nandinagari script)
𑐎𑑄𑐳 (Newa script)
କଂସ (Odia script)
ꢒꢀꢱ (Saurashtra script)
𑆑𑆁𑆱 (Sharada script)
𑖎𑖽𑖭 (Siddham script)
කංස (Sinhalese script)
𑩜𑪖𑪁 (Soyombo script)
𑚊𑚫𑚨 (Takri script)
கஂஸ (Tamil script)
కంస (Telugu script)
กํส (Thai script)
ཀཾ་ས (Tibetan script)
𑒏𑓀𑒮 (Tirhuta script)
𑨋𑨸𑨰 (Zanabazar Square script)

Etymology 1

From Proto-Indo-Iranian *kansás (“metal”). Cognate with Avestan 𐬀𐬥𐬙𐬀𐬭𐬈.𐬐𐬀𐬢𐬵𐬀 (antare.kaŋha, “*with metal inside”, name of a mountain), 𐬐𐬄𐬵- (kąh-, “to sound”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ̃.sɐ́/
(Classical) IPA^(key): /ˈkɐ̃.s̪ɐ/

Noun

कंस • (kaṃsá) stem, m or n

metal vessel, goblet or drinking cup
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 10.10.5:
  शतं कंसाः शतं दोग्धारः शतं गोप्तारो अधि पृष्ठे अस्याः ।
  śataṃ kaṃsāḥ śataṃ dogdhāraḥ śataṃ goptāro adhi pṛṣṭhe asyāḥ.
  Upon her back there are a hundred protectors, a hundred metal bowls, a hundred milkers.

Declension

Masculine a-stem declension of कंस (kaṃsá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कंसः kaṃsáḥ	कंसौ / कंसा¹ kaṃsaú / kaṃsā́¹	कंसाः / कंसासः¹ kaṃsā́ḥ / kaṃsā́saḥ¹
Vocative	कंस káṃsa	कंसौ / कंसा¹ káṃsau / káṃsā¹	कंसाः / कंसासः¹ káṃsāḥ / káṃsāsaḥ¹
Accusative	कंसम् kaṃsám	कंसौ / कंसा¹ kaṃsaú / kaṃsā́¹	कंसान् kaṃsā́n
Instrumental	कंसेन kaṃséna	कंसाभ्याम् kaṃsā́bhyām	कंसैः / कंसेभिः¹ kaṃsaíḥ / kaṃsébhiḥ¹
Dative	कंसाय kaṃsā́ya	कंसाभ्याम् kaṃsā́bhyām	कंसेभ्यः kaṃsébhyaḥ
Ablative	कंसात् kaṃsā́t	कंसाभ्याम् kaṃsā́bhyām	कंसेभ्यः kaṃsébhyaḥ
Genitive	कंसस्य kaṃsásya	कंसयोः kaṃsáyoḥ	कंसानाम् kaṃsā́nām
Locative	कंसे kaṃsé	कंसयोः kaṃsáyoḥ	कंसेषु kaṃséṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of कंस (kaṃsá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कंसम् kaṃsám	कंसे kaṃsé	कंसानि / कंसा¹ kaṃsā́ni / kaṃsā́¹
Vocative	कंस káṃsa	कंसे káṃse	कंसानि / कंसा¹ káṃsāni / káṃsā¹
Accusative	कंसम् kaṃsám	कंसे kaṃsé	कंसानि / कंसा¹ kaṃsā́ni / kaṃsā́¹
Instrumental	कंसेन kaṃséna	कंसाभ्याम् kaṃsā́bhyām	कंसैः / कंसेभिः¹ kaṃsaíḥ / kaṃsébhiḥ¹
Dative	कंसाय kaṃsā́ya	कंसाभ्याम् kaṃsā́bhyām	कंसेभ्यः kaṃsébhyaḥ
Ablative	कंसात् kaṃsā́t	कंसाभ्याम् kaṃsā́bhyām	कंसेभ्यः kaṃsébhyaḥ
Genitive	कंसस्य kaṃsásya	कंसयोः kaṃsáyoḥ	कंसानाम् kaṃsā́nām
Locative	कंसे kaṃsé	कंसयोः kaṃsáyoḥ	कंसेषु kaṃséṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

कांस्य (kāṃsya)

Descendants

Assamese: কাঁহ (kãh)
Old Javanese: gaṅsa
- Javanese: ꦒꦁꦱ (gangsa)
- → Balinese: ᬕᬗ᭄ᬲ (gangsa)
Pali: kaṃsa

Etymology 2

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Proper noun

कंस • (kaṃsa) stem, m

(Hinduism) Name of a king of Mathura, the cousin of Devaki, who was later slain by Krishna

Declension

Masculine a-stem declension of कंस (kaṃsa)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कंसः kaṃsaḥ	कंसौ / कंसा¹ kaṃsau / kaṃsā¹	कंसाः / कंसासः¹ kaṃsāḥ / kaṃsāsaḥ¹
Vocative	कंस kaṃsa	कंसौ / कंसा¹ kaṃsau / kaṃsā¹	कंसाः / कंसासः¹ kaṃsāḥ / kaṃsāsaḥ¹
Accusative	कंसम् kaṃsam	कंसौ / कंसा¹ kaṃsau / kaṃsā¹	कंसान् kaṃsān
Instrumental	कंसेन kaṃsena	कंसाभ्याम् kaṃsābhyām	कंसैः / कंसेभिः¹ kaṃsaiḥ / kaṃsebhiḥ¹
Dative	कंसाय kaṃsāya	कंसाभ्याम् kaṃsābhyām	कंसेभ्यः kaṃsebhyaḥ
Ablative	कंसात् kaṃsāt	कंसाभ्याम् kaṃsābhyām	कंसेभ्यः kaṃsebhyaḥ
Genitive	कंसस्य kaṃsasya	कंसयोः kaṃsayoḥ	कंसानाम् kaṃsānām
Locative	कंसे kaṃse	कंसयोः kaṃsayoḥ	कंसेषु kaṃseṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

→ Hindi: कंस (kans)
→ Kannada: ಕಂಸ (kaṃsa)
→ Burmese: ကံသ (kamsa.)

References

Monier Williams (1899) “कंस”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0241, column 1.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.