آموختن
Persian
Etymology
From Middle Persian [script needed] (hmwhtn', hmwc-, hmwz- /hāmmōxtan, hāmmōz-/, “to teach, learn”), ultimately from Proto-Iranian *mauč (“to learn, teach”).
The Iranian root is perhaps abstracted from Proto-Iranian *ham-Hauč, from Proto-Iranian *ham- (“together”) + Proto-Iranian *Hauč (“learning”), the latter a denominal form of Proto-Iranian *yauč (“to learn, teach”), from Proto-Indo-European *h₁ewk- (“to be accustomed”).
Direct cognate with Northern Kurdish hêvotin (“to teach”); outside of Iranian, compare Sanskrit उच् (uc, “to take pleasure, be accustomed”), Old Armenian ուսանիմ (usanim, “to learn”), Lithuanian jùnkti (“to learn”), Polish uczyć (“to teach; to learn”), Gothic 𐌱𐌹𐌿𐌷𐍄𐍃 (biūhts, “accustomed to”).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): [ʔɑː.moːx.ˈtan]
- (Dari, formal) IPA(key): [ʔɑː.moːx.t̪ʰǽn]
- (Kabuli) IPA(key): [ʔɑː.moːx.t̪ʰǽn]
- (Hazaragi) IPA(key): [ʔɔː.mʊːx.t̪ʰǽn]
- (Iran, formal) IPA(key): [ʔɒː.muːx.t̪ʰǽn]
- (Tajik, formal) IPA(key): [ʔɔ.mɵχ.t̪ʰǽn]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | āmōxtan |
| Dari reading? | āmōxtan |
| Iranian reading? | âmuxtan |
| Tajik reading? | omüxtan |
Conjugation
| infinitive | آموختن (âmuxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | آموز (âmuz) | ||||||
| past | آموخت (âmuxt) | |||||||
| participle | present | آموزنده (âmuzandé) | ||||||
| past | آموخته (âmuxté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | آموزم (âmuzam) |
آموزی (âmuzi) |
آموزد (âmuzad) |
آموزیم (âmuzim) |
آموزید (âmuzid) |
آموزند (âmuzand) | |
| present (imperfect) | می‌آموزم (mí-âmuzam) |
می‌آموزی (mí-âmuzi) |
می‌آموزد (mí-âmuzad) |
می‌آموزیم (mí-âmuzim) |
می‌آموزید (mí-âmuzid) |
می‌آموزند (mí-âmuzand) | ||
| present progressive | دارم می‌آموزم (dấram mí-âmuzam) |
داری می‌آموزی (dấri mí-âmuzi) |
دارد می‌آموزد (dấrad mí-âmuzad) |
داریم می‌آموزیم (dấrim mí-âmuzim) |
دارید می‌آموزید (dấrid mí-âmuzid) |
دارند می‌آموزند (dấrand mí-âmuzand) | ||
| present perfect | آموخته‌ام (âmuxté-am) |
آموخته‌ای (âmuxté-i) |
آموخته است (âmuxté ast) |
آموخته‌ایم (âmuxté-im) |
آموخته‌اید (âmuxté-id) |
آموخته‌اند (âmuxté-and) | ||
| past | آموختم (âmuxtam) |
آموختی (âmuxti) |
آموخت (âmuxt) |
آموختیم (âmuxtim) |
آموختید (âmuxtid) |
آموختند (âmuxtand) | ||
| past (imperfect) | می‌آموختم (mí-âmuxtam) |
می‌آموختی (mí-âmuxti) |
می‌آموخت (mí-âmuxt) |
می‌آموختیم (mí-âmuxtim) |
می‌آموختید (mí-âmuxtid) |
می‌آموختند (mí-âmuxtand) | ||
| past progressive | داشتم می‌آموختم (dấštam mí-âmuxtam) |
داشتی می‌آموختی (dấšti mí-âmuxti) |
داشت می‌آموخت (dâšt mí-âmuxt) |
داشتیم می‌آموختیم (dấštim mí-âmuxtim) |
داشتید می‌آموختید (dấštid mí-âmuxtid) |
داشتند می‌آموختند (dấštand mí-âmuxtand) | ||
| pluperfect | آموخته بودم (âmuxté búdam) |
آموخته بودی (âmuxté búdi) |
آموخته بود (âmuxté bud) |
آموخته بودیم (âmuxté búdim) |
آموخته بودید (âmuxté búdid) |
آموخته بودند (âmuxté búdand) | ||
| future | خواهم آموخت (xâhám âmuxt) |
خواهی آموخت (xâhí âmuxt) |
خواهد آموخت (xâhád âmuxt) |
خواهیم آموخت (xâhím âmuxt) |
خواهید آموخت (xâhíd âmuxt) |
خواهند آموخت (xâhánd âmuxt) | ||
| subjunctive | present | بآموزم (béâmuzam) |
بآموزی (béâmuzi) |
بآموزد (béâmuzad) |
بآموزیم (béâmuzim) |
بآموزید (béâmuzid) |
بآموزند (béâmuzand) | |
| past | آموخته باشم (âmuxté bấšam) |
آموخته باشی (âmuxté bấši) |
آموخته باشد (âmuxté bấšad) |
آموخته باشیم (âmuxté bấšim) |
آموخته باشید (âmuxté bấšid) |
آموخته باشند (âmuxté bấšand) | ||
| imperative | بآموز (béâmuz) |
بآموزید (béâmuzid) |
||||||
| infinitive | آموختن (âmuxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | آموز (âmuz) | ||||||
| past | آموخت (âmuxt) | |||||||
| participle | present | آموزنده (âmuzandé) | ||||||
| past | آموخته (âmuxté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | آموزم (âmuzam) |
آموزی (âmuzi) |
آموزه (âmuze) |
آموزیم (âmuzim) |
آموزین (âmuzin) |
آموزن (âmuzan) | |
| present (imperfect) | می‌آموزم (mí-âmuzam) |
می‌آموزی (mí-âmuzi) |
می‌آموزه (mí-âmuze) |
می‌آموزیم (mí-âmuzim) |
می‌آموزین (mí-âmuzin) |
می‌آموزن (mí-âmuzan) | ||
| present progressive | دارم می‌آموزم (dấram mí-âmuzam) |
داری می‌آموزی (dấri mí-âmuzi) |
داره می‌آموزه (dấre mí-âmuze) |
داریم می‌آموزیم (dấrim mí-âmuzim) |
دارین می‌آموزین (dấrin mí-âmuzin) |
دارن می‌آموزن (dấran mí-âmuzan) | ||
| present perfect | آموخته‌ام (âmuxtám) |
آموخته‌ای (âmuxtí) |
آموخته (âmuxté) |
آموخته‌ایم (âmuxtím) |
آموخته‌این (âmuxtín) |
آموخته‌ان (âmuxtán) | ||
| past | آموختم (âmuxtam) |
آموختی (âmuxti) |
آموخت (âmuxt) |
آموختیم (âmuxtim) |
آموختین (âmuxtin) |
آموختن (âmuxtan) | ||
| past (imperfect) | می‌آموختم (mí-âmuxtam) |
می‌آموختی (mí-âmuxti) |
می‌آموخت (mí-âmuxt) |
می‌آموختیم (mí-âmuxtim) |
می‌آموختین (mí-âmuxtin) |
می‌آموختن (mí-âmuxtan) | ||
| past progressive | داشتم می‌آموختم (dấštam mí-âmuxtam) |
داشتی می‌آموختی (dấšti mí-âmuxti) |
داشت می‌آموخت (dấšt mí-âmuxt) |
داشتیم می‌آموختیم (dấštim mí-âmuxtim) |
داشتین می‌آموختین (dấštin mí-âmuxtin) |
داشتن می‌آموختن (dấštan mí-âmuxtan) | ||
| pluperfect | آموخته بودم (âmuxté búdam) |
آموخته بودی (âmuxté búdi) |
آموخته بود (âmuxté bud) |
آموخته بودیم (âmuxté búdim) |
آموخته بودین (âmuxté búdin) |
آموخته بودن (âmuxté búdan) | ||
| subjunctive | present | بآموزم (béâmuzam) |
بآموزی (béâmuzi) |
بآموزه (béâmuze) |
بآموزیم (béâmuzim) |
بآموزین (béâmuzin) |
بآموزن (béâmuzan) | |
| past | آموخته باشم (âmuxté bấšam) |
آموخته باشی (âmuxté bấši) |
آموخته باشه (âmuxté bấše) |
آموخته باشیم (âmuxté bấšim) |
آموخته باشین (âmuxté bấšin) |
آموخته باشن (âmuxté bấšan) | ||
| imperative | بآموز (béâmuz) |
بآموزین (béâmuzin) |
||||||
| infinitive | آموختن (āmōxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | آموز (āmōz) | ||||||
| past | آموخت (āmōxt) | |||||||
| participle | present | آموزنده (āmōzindá) | ||||||
| past | آموخته (āmōxtá) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | آموزم (āmōzam) |
آموزی (āmōzī) |
آموزد (āmōzad) |
آموزیم (āmōzēm) |
آموزید (āmōzēd) |
آموزند (āmōzand) | |
| present (imperfect) | می‌آموزم (mḗ-āmōzam) |
می‌آموزی (mḗ-āmōzī) |
می‌آموزد (mḗ-āmōzad) |
می‌آموزیم (mḗ-āmōzēm) |
می‌آموزید (mḗ-āmōzēd) |
می‌آموزند (mḗ-āmōzand) | ||
| present progressive | در حال آموختن استم (dar hāl-i āmōxtan astam) |
در حال آموختن استی (dar hāl-i āmōxtan astī) |
در حال آموختن است (dar hāl-i āmōxtan ast) |
در حال آموختن استیم (dar hāl-i āmōxtan astēm) |
در حال آموختن استید (dar hāl-i āmōxtan astēd) |
در حال آموختن استند (dar hāl-i āmōxtan astand) | ||
| present perfect | آموخته‌ام (āmōxtá-am) |
آموخته‌ای (āmōxtá-ī) |
آموخته‌است (āmōxtá ast) |
آموخته‌ایم (āmōxtá-ēn) |
آموخته‌اید (āmōxtá-ēd) |
آموخته‌اند (āmōxtá-and) | ||
| past | آموختم (āmōxtam) |
آموختی (āmōxtī) |
آموخت (āmōxt) |
آموختیم (āmōxtēm) |
آموختید (āmōxtēd) |
آموختند (āmōxtand) | ||
| past (imperfect) | می‌آموختم (mḗ-āmōxtam) |
می‌آموختی (mḗ-āmōxtī) |
می‌آموخت (mḗ-āmōxt) |
می‌آموختیم (mḗ-āmōxtēm) |
می‌آموختید (mḗ-āmōxtēd) |
می‌آموختند (mḗ-āmōxtand) | ||
| past progressive | در حال آموختن بودم (dar hāl-i āmōxtan būdam) |
در حال آموختن بودی (dar hāl-i āmōxtan būdī) |
در حال آموختن بود (dar hāl-i āmōxtan būd) |
در حال آموختن بودیم (dar hāl-i āmōxtan būdēm) |
در حال آموختن بودید (dar hāl-i āmōxtan būdēd) |
در حال آموختن بودند (dar hāl-i āmōxtan būdand) | ||
| pluperfect | آموخته بودم (āmōxtá bū́dam) |
آموخته بودی (āmōxtá bū́dī) |
آموخته بود (āmōxtá būd) |
آموخته بودیم (āmōxtá bū́dēm) |
آموخته بودید (āmōxtá bū́dēd) |
آموخته بودند (āmōxtá bū́dand) | ||
| future | خواهم آموخت (xāhám āmōxt) |
خواهی آموخت (xāhī́ āmōxt) |
خواهد آموخت (xāhád āmōxt) |
خواهیم آموخت (xāhḗm āmōxt) |
خواهید آموخت (xāhḗd āmōxt) |
خواهند آموخت (xāhánd āmōxt) | ||
| subjunctive | present | بآموزم (bíāmōzam) |
بآموزی (bíāmōzī) |
بآموزد (bíāmōzad) |
بآموزیم (bíāmōzēm) |
بآموزید (bíāmōzēd) |
بآموزند (bíāmōzand) | |
| past | آموخته باشم (āmōxtá bā́šam) |
آموخته باشی (āmōxtá bā́šī) |
آموخته باشد (āmōxtá bā́šad) |
آموخته باشیم (āmōxtá bā́šēm) |
آموخته باشید (āmōxtá bā́šēd) |
آموخته باشند (āmōxtá bā́šand) | ||
| imperative | بآموز (bíāmōz) |
بآموزید (bíāmōzēd) |
||||||
| infinitive | آموختن (āmōxtán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | آموز (āmōz) | ||||||
| past | آموخت (āmōxt) | |||||||
| participle | present | آموزنده (āmōzindá) | ||||||
| past | آموخته (āmōxtá) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | آموزم (āmōzum) |
آموزی (āmōzī) |
آموزه (āmōza) |
آموزیم (āmōzēm) |
آموزین (āmōzēn) |
آموزن (āmōzan) | |
| present (imperfect) | می‌آموزم (mḗ-āmōzum) |
می‌آموزی (mḗ-āmōzī) |
می‌آموزه (mḗ-āmōza) |
می‌آموزیم (mḗ-āmōzēm) |
می‌آموزین (mḗ-āmōzēn) |
می‌آموزن (mḗ-āmōzan) | ||
| present progressive | ده آل آموختن استم (da āl-i āmōxtan astum) |
ده آل آموختن استی (da āl-i āmōxtan astī) |
ده آل آموختن است (da āl-i āmōxtan ast) |
ده آل آموختن استیم (da āl-i āmōxtan astēm) |
ده آل آموختن استین (da āl-i āmōxtan astēn) |
ده آل آموختن استن (da āl-i āmōxtan astan) | ||
| present perfect | آموختم (āmōxtám) |
آموختی (āmōxtī́) |
آموختاست (āmōxtást) |
آموختیم (āmōxtḗm) |
آموختین (āmōxtḗn) |
آموختن (āmōxtán) | ||
| past | آموختم (āmōxtum) |
آموختی (āmōxtī) |
آموخته (āmōxta) |
آموختیم (āmōxtēm) |
آموختین (āmōxtēn) |
آموختن (āmōxtan) | ||
| past (imperfect) | می‌آموختم (mḗ-āmōxtum) |
می‌آموختی (mḗ-āmōxtī) |
می‌آموخته (mḗ-āmōxta) |
می‌آموختیم (mḗ-āmōxtēm) |
می‌آموختین (mḗ-āmōxtēn) |
می‌آموختن (mḗ-āmōxtan) | ||
| past progressive | ده آل آموختن بودم (da āl-i āmōxtan būdum) |
ده آل آموختن بودی (da āl-i āmōxtan būdī) |
ده آل آموختن بود (da āl-i āmōxtan būd) |
ده آل آموختن بودیم (da āl-i āmōxtan būdēm) |
ده آل آموختن بودین (da āl-i āmōxtan būdēn) |
ده آل آموختن بودن (da āl-i āmōxtan būdan) | ||
| pluperfect | آموخته بودم (āmōxtá bū́dum) |
آموخته بودی (āmōxtá bū́dī) |
آموخته بوده (āmōxtá būda) |
آموخته بودیم (āmōxtá bū́dēm) |
آموخته بودین (āmōxtá bū́dēn) |
آموخته بودن (āmōxtá bū́dan) | ||
| future | خوایم آموخت (xāyyúm āmōxt) |
خوایی آموخت (xāyyī́ āmōxt) |
خوایه آموخت (xāyyá āmōxt) |
خواییم آموخت (xāyyḗm āmōxt) |
خوایین آموخت (xāyyḗn āmōxt) |
خواین آموخت (xāyyán āmōxt) | ||
| subjunctive | present | بآموزم (bíāmōzum) |
بآموزی (bíāmōzī) |
بآموزه (bíāmōza) |
بآموزیم (búāmōzēm) |
بآموزین (bíāmōzēn) |
بآموزن (bíāmōzan) | |
| past | آموخته باشم (āmōxtá bā́šam) |
آموخته باشی (āmōxtá bā́šī) |
آموخته باشه (āmōxtá bā́ša) |
آموخته باشیم (āmōxtá bā́šēm) |
آموخته باشین (āmōxtá bā́šēn) |
آموخته باشن (āmōxtá bā́šan) | ||
| imperative | بآموز (bíāmōz) |
بآموزین (bíāmōzēn) |
||||||
Synonyms
- (to learn): به خاطر سپردن (be xâter sepordan), بلد شدن (balad šodan), درس خواندن (dars xândan), درس گرفتن (dars gereftan), فرا گرفتن (farâ gereftan), یاد گرفتن (yâd gereftan)
- (to teach): یاد دادن (yâd dâdan), درس دادن (dars dâdan), تعلیم دادن (ta'lim dâdan)
Derived terms
References
- Dehkhoda, Ali-Akbar (1931–) “آموختن”, in Dehkhoda Dictionary Institute, editors, Dehkhoda Dictionary (in Persian), Tehran: University of Tehran Press
- MacKenzie, D. N. (1971) “hāmmōxtan”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press
- Cheung, Johnny (2007) “*mauč”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 270
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.